Akdamar Kilisesi Van’ın tarih kokan eserlerinden biridir. Akdamar Kilisesi’nin de bulunduğu Van, Türkiye’de önemli büyükşehir belediyesi olan illerimiz arasındadır. Türkiye’nin en büyük gölü olan Van Gölü‘nü de bünyesinde barındırmaktadır. Doğu’nun parlayan illerinden biri olan Van doğa, tarih ve kültür çeşmelerinin birlikte aktığı güzel illerimizden biridir. Tarihi bakımdan ise yerleşip yaşanmış en eski medeniyetlere kadar ev sahipliği yapma özelliğini de taşıyor. Van’ın önemli tarihi mekanlarından olan Akdamar Kilisesi hakkında detaylı bilgileri sizin için derledik.
Akdamar Kilisesi Özellikleri
- Adres: 65700 Gevaş/Van
- Yapım tarihi: Milattan Sonra 915-921
- Bulunduğu adanın toplam kıyı uzunluğu: 3 kilometre
- Sıcaklık ortalaması: 7 °C
- Van merkezine olan uzaklığı: 61 kilometre
- Bulunduğu adaya ulaşım: Feribot ile
- Müze çalışma saatleri: Haftanın her günü 08:00 – 20:00
- Mimari tarzı: Ermeni Mimarisi
- İletişim: 0 (432) 216 11 39
- Kullanım amacı: Kilise, Manastır, Müze
Akdamar Kilisesi Yapım Aşaması
Akdamar Adası içerisindeki Surp Haç Kilisesi ve aynı zamanda Kutsal Haç Katedrali, Kudüs’ten kaçırılıp İran’a götürülmesinin ardından 7. yüzyıl zamanlarında Van bölgesine getirilmiş olduğu rivayet edilmekle beraber Hakiki Haç’ın belli bir kısmını barındırması amacıyla Kral I. Gagik buyruğuyla milattan sonra 915-921 senelerinde Mimar Manuel kaleminden çıkarak yapılmıştır.
Akdamar Adasının güney doğu kesiminde yapılmış olan kilise, mimari olarak Ortaçağ Ermeni sanatının en güzel eserleri arasında yerini almıştır. Kızıl andezit taşı kullanılarak yapılan kilisenin dış kısmı, rölyef biçiminde işlenmiş olup bitki ve hayvan motifleriyle süslenmiştir. Kutsal Kitap’tan alıntılar yapılarak resmedilmiştir. Kilise bu zenginliğiyle Ermeni mimarisinin tarihi açısından önemli bir yere sahiptir.
Kilisenin kuzey doğusunda yer alan şapel 1296 senesi ve 1336 seneleri arasında, batısında bulunan jamadun yani cemat evi 1793 senesinde, güney kısmındaki çan kulesi ise 18. yüzyıl sonlarına doğru eklenmiştir. Kuzey kısmında bulunan şapelin ise ne zaman yapıldığı bilinmemektedir.
Yıkılmaktan Yaşar Kemal sayesinde kurtuldu
Aslen Vanlı olan kıymetli yazarımız Yaşar Kemal, o dönemde genç yaşlarda olan bir gazeteciydi. Tesadüfen, Akdamar Kilisesi ve doğudaki daha bir sürü başka Ermeni anıtının 1951’de devlet emriyle yıkılacağını öğrenmiş. 25 Haziran 1951’de yıkım gerçekleşecekken Yaşar Kemal buna engel olmuştur.
Akdamar Kilisesi tekrar hayat buldu
Yıllardır bakım bekleyen kilise 2005 ve 2007 seneleri arasında Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı denetiminde, Türkiye Ermenileri ve komşu Ermenistan ile ilişkilerin sağlamlaşması için bir adım atıp, 1.5 milyon dolar kullanılarak restore edilmiştir. Kilise 29 Mart 2007 tarihinde müze olarak kullanılmaya başlanmıştır. Restorasyonun ardından, kilisede 19 Eylül 2010 tarihinde Türkiye Ermenileri Patrikliği Ruhani Meclisi Patrik Genel Vekili Başpiskopos Aram Ateşyan önderliğinde bir ayin gerçekleşmiştir. Bu ayin 95 sene sonra gerçekleşen ilk ayin olmuştur.
