İnsanların ilgiler, iş hayatı yahut iktisat üzere hayatın farklı alanlarında neler olacağını merak etmesi epeyce olağan. Bireyin gelecekle ilgili hayatına nasıl devam edeceğini iddia edememesi ve üzerinde denetim sahibi olmadığını düşünmesiyle meydana çıkan ağır telaşa, gelecek derdi deniyor. Gelecekteki olaylar hakkında günler, hatta aylar öncesinden düşünmek bile dert düzeyini arttırabiliyor.
Kaygı ve tipleri hakkında açıklamalarda bulunan Hiwell Online Terapi Platformu klinik psikologları, gelecek telaşının birden fazla nedenden ötürü hissedilebileceği üzere tek bir sebep yüzünden de olabileceğini belirterek, sorunun tahlili için teklifler paylaştılar.
GELECEK TELAŞI ‘YAYGIN TELAŞ BOZUKLUĞU’NA EŞLİK EDİYOR
Kaygının alt cinsleri olduğunu ve bireylerin birçok hususta tasa duyabileceğini tabir eden Hiwell Online Terapi Platformu klinik psikologları, tasanın geleceğe yönelik olmasının yanı sıra gelecek hakkında daima korku duymanın da bambaşka bir tasa tipi olduğunu söylediler. Gelecek korkusunun çoklukla “Yaygın Korku Bozukluğu” üzere var olan bir anksiyete problemine eşlik ettiğinin altını çizen klinik psikologlar, gelecek telaşının hangi durumlarda yaşandığı ile ilgili şunları anlattılar:
Belirsizlik: İnsanlar da, tüm canlılar üzere kendini inançta hissetmek ister. Kişinin bugünkü ya da gelecekteki durumuna dair bir belirsizlik olması, muhtaçlıklarının karşılanıp karşılanmayacağına yönelik bir korku olarak ortaya çıkarabilir.
Değişim ve Dönüşümün Suratı: Dünyanın daima gelişmesi ve değişmesi ile birlikte günümüzde birçok farklı faktör, gelecek tasasını besliyor. Bu değişim ve gelişime ahenk sağlamaya çalışmak, muhtaçlıkları karşılamak dert düzeyinin artmasını etkiliyor.
Yaşa bağlı olarak çözülmesi gereken krizler: Dünyaca ünlü bilim insanı Erik Erikson’a nazaran, gelişim ömür uzunluğu devam eder ve ömrün her periyodunda çözülmesi gereken krizler bulunur.
Ergenlik ve Yetişkinlik Periyodu: Ergenlikte yaşanan kimlik karmaşası; cinsel, toplumsal ve mesleksel kimlik inşa etme, birinci yetişkinlik devrinde romantik münasebetler, bağ kurma hayattaki kıymetli kriz periyotlarını oluşturuyor. Yetişkinlik periyodunda ise bireyler ömürlerinin sorumluğunu ellerine alıyor ve toplumda kendilerine bir yer ediniyor. Bunun için de gelecek nesli oluşturmak ve onlara rehberlik edebilmek için üretken olmaya çalışıyorlar. Bu da kişi üzerinde farkında olunmasa da bir gerilim ve tasa meydana getirebiliyor.
Krizlerin çözülmesi: Bu geçiş devirlerinin hepsi birer kriz olmakla birlikte huzurlu bir biçimde hayata devam edebilmek için bu meselelerin çözülmesi ve nasıl çözüldüğü değer taşıyor. Finans ve eğitimle ilgili problemler, günlük hayatı etkileyen politik sıkıntılar, çocuk yaştan itibaren çaba gerektiren durumlar; şahısların kimlik inşa etme sürecinde, yakın romantik bağlantıların kurulmasında ve üretken olma üzere hünerlerin gelişmesinde değerli risk faktörleri olabiliyor. Risk faktörleriyle çaba etme konusunda baş etme kaynaklarının hudutlu olması ve bu faktörlerin bireyin kendi gayretiyle düzeltilemez halde olması da gelecek korkusunun artmasında epey tesirli.
Kritik Periyotlarda Karşılaşılan Meseleler: Sosyal statü, ekonomik durum, eğitim ve üretken olmak üzere bireyin omurundaki kıymetli ögeleri baltalayan durumlar, dert düzeyinin artması için kâfi.
GELECEK DERDİNİ YENMEK İÇİN 5 ÖNERİ
Hayatın denetim edilemeyen taraflarının bireyler üzerinde geleceğe yönelik tasa uyandırdığını ve şahsî olarak telaşla baş etmek için kullanılan davranış hallerinin bu duruma uyarlanmasında yarar olduğunu söyleyen Hiwell Online Terapi Platformu klinik psikologları, gelecek tasasının üstesinden gelmek için çok yararlı tekliflerde bulundular:
- Keyif veren aktivitelere yönelin: Bireylerin, günlük hayatlarındaki meselelerinden uzaklaşmaları için sevdikleriyle vakit geçirmeleri, kitap okumaları, müzik dinlemeleri, antrenman yapmaları kişiyi olumlu olarak tesirler.
- Benzer telaşları olan beşerlerle paylaşımda bulunun: Ortak korkusu olan insanların birbirleriyle bağlantı kurması kimi vakit tasayı beslese de bireyler kendilerini anlayan beşerlerle bağlantı kurduklarında rahatlayabilirler. Emsal dertleri olan bireylerle irtibatta olmak, olumsuz hislerin içinde kaybolmadan olumlu olasılıkları da düşünmek ve karşılıklı dayanak olmak rahatlatır.
- Olumsuz senaryoları fark edin ve riskleri değerlendirin: Gelecekteki bir durumdan çok o duruma dair olumsuz beklentiler, olayın olduğundan daha makus görünmesine ve telaş düzeyinin artmasına neden olur. Sonu daima makus biten senaryolar düşünüldüğünü fark etmek, o senaryo üzerine daha fazla düşünüp gerçek olan oymuş üzere yaşamak yerine gerçekte neler olduğu değerlendirilmeli. Somut işaretlere odaklanmalı ve bunların ne manaya gelebileceği gerçekçi bir gözle ele almalı.
- Olumlu ayrıntılara odaklanın: Bugünü değerlendirebilmek için var olan şartları konuşmak, içinde bulunulan yahut şahit olunan olumsuz deneyimlere odaklanmak kaçınılmaz üzere görünebilir. Lakin kişi tüm vaktini ve gücünü buna odaklanmak için harcamamalı, kendisini memnun edecek ayrıntılara odaklanarak o mevzulara vakit ayırmalı. Şimdi yaşanmadığı ve ihtimallerle dolu olduğu için geleceğe olumlu bir pencereden bakmaya ihtimam gösterilmeli.
- Profesyonel dayanak almayı değerlendirin: Gelecek derdi, kişinin gündelik hayatını olağan formuyla devam ettirmesine mahzur oluyor ve bireyi gündelik işlerinizi yapamayacak bir duruma getiriyorsa bu mevzuda uzmanlardan yardım almak ve gelecek telaşını yönetmek için yeni baş etme sistemleri inşa etmek yararlı olacaktır.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
