Otizm spektrum bozukluğu (OSB), beynin gelişimini etkileyen ve kişinin sosyal etkileşim, iletişim ve davranış biçimlerini etkileyen karmaşık bir nörogelişimsel bozukluktur. “Spektrum” kelimesi, otizmin her bireyde farklı şekillerde ve şiddetlerde ortaya çıkabileceğini ifade eder. Bazı bireyler hafif semptomlar yaşarken, diğerleri daha belirgin zorluklar yaşayabilir.

Otizmin Belirtileri

Otizmin belirtileri genellikle yaşamın ilk üç yılında ortaya çıkar, ancak bazı durumlarda daha sonraki yaşlarda da fark edilebilir. Belirtiler ve şiddeti kişiden kişiye büyük ölçüde değişebilir, ancak genellikle aşağıdaki alanları etkiler:

Sosyal Etkileşim:

Göz teması kurma ve sürdürmede zorluk
Yüz ifadelerini anlama ve kullanmada güçlük
Başkalarının duygularını anlamakta zorlanma
Yaşıtlarıyla ilişki kurmakta zorluk
Paylaşımda bulunma ve sıra alma gibi sosyal oyunlara ilgi göstermeme

İletişim:

Konuşmada gecikme veya hiç konuşmama
Tekrarlayan kelimeler veya ifadeler kullanma (ekolali)
Soruları anlamakta veya cevaplamakta zorluk çekme
Kendilerine hitap edildiğinde tepkisiz görünme
Soyut dili anlamada zorluk

Davranış:

Tekrarlayan hareketler (örneğin, sallanma, çırpınma, parmak ucunda yürüme)
Rutinlere ve ritüellere sıkı sıkıya bağlılık
Belirli nesnelere veya konulara yoğun ilgi
Duyusal uyaranlara aşırı duyarlılık (örneğin, ışığa, sese, dokunmaya) veya duyarsızlık

Otizm Belirtileri hakkında daha fazla bilgi almak için Otizm Belirtileri haberimizi okuyabilirsiniz.

Otizmin Nedenleri

Otizmin kesin nedenleri tam olarak anlaşılamamıştır, ancak araştırmalar genetik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonunun rol oynadığını göstermektedir.

Genetik: Otizmli çocukların kardeşlerinde veya diğer aile üyelerinde otizm görülme olasılığı daha yüksektir. Araştırmalar, otizm gelişimiyle ilişkili olabilecek çok sayıda gen belirlemiştir.
Çevresel Faktörler: Bazı çevresel faktörler, hamilelik veya doğum sırasında veya sonrasında otizm riskini artırabilir. Bunlar arasında ileri anne yaşı, erken doğum, düşük doğum ağırlığı ve bazı ilaçlara maruz kalma yer alabilir.

Otizmin Tanısı

Otizmin tedavisi yoktur, ancak erken teşhis ve müdahale, çocuğun gelişimini ve yaşam kalitesini önemli ölçüde artırabilir.

Otizm tanısı, çocuğun gelişim geçmişi, davranışlarının gözlemlenmesi ve standart testlerin kullanımıyla konur. Tanı genellikle çocuk doktoru, çocuk psikiyatristi veya çocuk nöroloğu gibi uzmanlar tarafından konulur.

Otizmli Bireyler İçin Destek ve Tedavi

Otizmli bireyler için çeşitli destek ve tedavi seçenekleri mevcuttur. Tedavi planı, bireyin özel ihtiyaçlarına göre uyarlanmalıdır ve şunları içerebilir:

Davranışsal Terapi: Uygulamalı Davranış Analizi (ABA) gibi terapiler, iletişim, sosyal etkileşim ve günlük yaşam becerilerini geliştirmeye yardımcı olabilir.
Konuşma ve Dil Terapisi: Konuşma ve dil terapistleri, iletişim becerilerini (hem sözel hem de sözel olmayan) geliştirmek için bireylerle çalışabilir.
Ergoterapi: Ergoterapistleri, ince motor becerilerini, günlük yaşam aktivitelerini ve duyusal işlemeyi iyileştirmeye yardımcı olabilir.
Eğitim Desteği: Otizmli çocuklar, özel eğitim hizmetleri ve bireyselleştirilmiş eğitim programlarından (IEP) yararlanabilir.
İlaç Tedavisi: Bazı ilaçlar, hiperaktivite, dikkat dağınıklığı, anksiyete ve uyku sorunları gibi otizmle ilişkili belirtileri yönetmeye yardımcı olmak için kullanılabilir.

Otizmli Bireyler İçin Kaynaklar

Otizmli bireyler ve aileleri için birçok kaynak mevcuttur. Bu kaynaklar şunları içerir:

Türkiye Otizm Erken Tanı ve Eğitim Vakfı (TODEV): https://www.todev.org.tr/
Otizm Platformu: https://www.otizmplatformu.org/
Sağlık Bakanlığı Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü: https://eyhgm.saglik.gov.tr/

Otizmli bireyler, doğru destek ve müdahalelerle, potansiyellerine ulaşabilir ve toplumda anlamlı ve tatmin edici yaşamlar sürebilirler.